فکوهى، ناصر. انسانشناسى شهرى. تهران: نشر نى، ٢٠٠٥، ۶٠٨ ص

Fukuhi, Nasir. Insanshinasi-yi Shahri. Tehran: Nashr-i Nay, 2005, 608 s.

Kitap, kent incelemeleri odaklı antropolojik bir çalışmadır. Kent antropolojisine giriş niteliğindeki kitap, hem antropologlar hem de sosyologlar için kullanışlı bir kaynaktır.

İlk bölümde, kent medeniyetlerinin tarihsel gelişimi ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır. Bu bölüm, tarih-öncesi dönemden başlayıp günümüze kadar gelen uzun bir süreyi kapsamakta, hatta gelecekteki kentlere bile göndermede bulunmaktadır. Ayrıca, yazar kent antropolojisi araştırmalarına teorik bir çerçeve sağlamak amacıyla mevcut kentleşme teorilerini ortaya çıkarmaktadır.

Kent antropolojisi ile ilgili çeşitli terimler üçüncü bölümde açıklanmıştır: kent-mekânı, kent-zamanı, kent-ekonomisi, kent-otoritesi, kent-kültürü ve gettolar.

Son olarak, yazar, kent antropolojisinin, nispeten yeni bir alan olduğu İran’daki önemini tartışmaktadır. Yazar İran’da antropolojik yaklaşıma dayalı olarak üretilen bir dizi çalışmayı kronolojik bir şekilde sunmakta; İran’daki antik kentleri ve modern metropoliten alanları gözden geçirmektedir. Yazar kent antropolojisi ve kent etnografisinde kullanılan deskriptif ve analitik yöntemleri de tanımlamaktadır.

Kitap, kentleri değerlendirmek için genel teoriler ortaya koymakta, yalnız bunu antropolojik bir bakış açısıyla gerçekleştirmektedir. Bu yenilikçi yaklaşım kitabı İran kentlerini konu edinen diğer araştırmalardan ayırmaktadır. Yazarın yöntemleri ve teorileri ile kentleşme, mimari, kent planlaması ve coğrafyanın yanı sıra kent sosyolojisi gibi farklı alanlarda kullanılan yöntem ve teoriler arasında pek çok örtüşen nokta vardır.

Kitap yazar tarafından ortaya atılan iddiaları destekleyen çeşitli haritalar, tablolar ve grafikler içermektedir.

Arash Fazli Shamsabadi

Çeviren Fatih Taştan