سلطانزاده، حسین. نائین: شهر هزاره های تاریخی. تهران: نشر دفتر بزوهشهای فرهنكي، ١٩٩۶، ٣۲۵ص
Sultanzade, Husayn. Na’in: Shahr-i Hizarihaye Tarikhi. Tehran: Nashr-i Daftar-i Pazhuhishha-yi Farhangi, 1996, 325 s.
ÖZET
Na’in, Binlerce Yıllık Tarihin Şehri
نائین: شهر هزاره های تاریخی
Bu kitap, yazarın “Na’in Şehrinin Eski Yapısının” İhyası adlı tezine dayanmaktadır. Kitabın en geniş bölümü şehrin eski yapısının mimari açıdan tasviri ile İslam’ın yükselişinden 1960’ların ilk yıllarına uzanan gelişimine ayrılmış bulunmaktadır. Yazara göre, eski şehir yapısının kimlik ve organik düzeni çok önemlidir. Dolayısıyla bölgede herhangi bir dönüşüme başlamadan önce bu yapının anlaşılması şarttır.
Yazar şehrin çevre ve alanlarına yoğunlaşarak şehir üstyapısındaki gelişimi göstermeyi amaçlamaktadır. Şehrin kuruluşundan itibaren alanların toplumsal ihtiyaç ve normlarla ahenk içerisinde kullanımını ele almakta ve (şehrin yapısıyla da karşılıklı bir ilişkiye sahip olan) planlı ve dengeli gelişim dinamiğini vurgulamaktadır. Bununla birlikte, kitap nihai olarak Na’in’in modern standartlara uyum gösteremeyen ve giderek daha yıpranan ve harap hâle gelen eski şehrin ihyası için bir çözüm sunmayı amaçlamaktadır. Bu amaç kitabın sonuna eklenen on sayfalık bir öneriler kısmında ifade edilmiştir.
Sultanzade, şehir alanlarının özel alanlara, yarı özel alanlara (mahallelere) ve kamu alanlarına bölümlenmesini sadece İslami normlarla ilişkisine göre ele almakta; ancak, bir ateşgede inşasına ilişkin bazı rastgele referanslar dışında binlerce yıllık tarihe sahip bir şehir olan Na’in’in İslam öncesi mimarisine hiçbir atıfta bulunmamaktadır.
Kitabın öne çıkan özellikleri metni aydınlatan 406 görsel ve mimari çizimlerdir. Sultanzade’nin yazarlığı daima mimari ve antropoloji arasındaki sınır boyunca hareket ettiğinden potansiyel okur kitlesi de öncelikle mimar ve antropologlar olacaktır.
Iradj Ismailpour Ghouchani
Çeviren Hasan Çolak
Esmailpour Ghouchani, Iradj. “Turkish abstract of 'Na’in, a City with Millennia of History'". Translated by Çeviren Hasan Çolak. Cities as Built and Lived Environments: Scholarship from Muslim Contexts, 1875 to 2011, by Aptin Khanbaghi. 269. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2014.
Muslim Civilisations Abstracts - The Aga Khan University
