Archnet > Publication > Mukhamadzhon Shukurii Bukhoroi’nin “Sadri Bukhoro”su

Askarsho Kalonov - <div style="text-align: justify; "><span style="font-family: "Times New Roman";">Шакури, Муҳаммадҷон. Садри Бухоро. Душанбе: Деваштич, 2005, 330c.</span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"><br></span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Shakuri, Muhammadjon. Sadri Bukhoro. Duşanbe: Devashtich, 2005, 330 s.</span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"><br></span></div><div style="text-align: center;"><span style="font-family: "Times New Roman"; font-weight: bold;">ÖZET</span></div><div style="text-align: center;"><span style="font-family: "Times New Roman"; font-weight: bold;"><br></span></div><div style="text-align: center;"><span style="font-family: "Times New Roman"; font-weight: bold;">Mukhamadzhon Shukurii Bukhoroi’nin “Sadri Bukhoro”su</span></div><div style="text-align: center;"><span style="font-family: "Times New Roman";"><br></span></div><div style="text-align: center;"><span style="font-family: "Times New Roman"; font-style: italic;">Садри Бухоро</span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"><br></span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Bu kitap Sharifdzhon-makhdum Sadri Ziyo’nun (1865-1932), hayatını, eserlerini ve Tacik Farorud’unun edebî tarihindeki yerini ele almaktadır. Kitap, geniş bir okuyucu kitlesine hitap etmekle birlikte özellikle 1920’lerin başlarındaki Tacik edebiyatının tarihi üzerine çalışan edebiyat uzmanları için özellikle ilgi çekicidir.</span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"><br></span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Yazar, Sadri Ziyo’nun aydınlanma çalışmasına ve bunun Buhara’daki tarihsel bağlamına ilişkin malzemeleri ele almakta, ayrıca Sadri Ziyo’nun yaratıcı çalışmaları ve daha genel anlamda Tacik aydınlanma düşüncesinin gelişimi üzerinde tesiri bulunan etkenleri araştırmaktadır. Yazar Sadri Ziyo’nun aydınlanma düşüncesinin oluşumunda çok önemli bir rolü olduğunu düşünmekte ve bunun aksini savunan bütün iddiaların temelden yoksun olduklarını ileri sürmektedir.</span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"><br></span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Bu kitap, yakın zamanda yapılan Tacik bilimsel çalışmalarına (2001-03), özellikle S. Tabarova’nın Mubokhisai zieii dekhoti va muzofotshuur bo zieii shakhri ve R. Masov’un The Legacy of Mangit Rule isimli çalışmalarına karşıt olarak konumlandırılmıştır. Bu metinlerde, Shakuri’ye göre, yazarlar sadece Sadri Ziyo’yu temelsiz bir şekilde eleştirmekle ve Tacik edebiyatı ve tarihindeki rolünü yanlış bir şekilde temsil etmekle kalmamış, aynı zamanda bu meşhur erken yirminci yüzyıl âlimi hakkında kötüleyici fikirler dile getirmişlerdir. Shakuri, Sadri Ziyo’nun tüm hayatını Buhara için adalet ve aydınlanma arayışlarına adamış çok önemli bir alim olduğunu belirtmektedir. Kendisinin saygınlığını yeniden tesis etme arzusu kitabın temel amaçlarından biridir. </span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"><br></span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Yazar, Sadri Ziyo’nun, Buhara’da gerçekleştirdiği ve Tacik aydın sınıfının birçok üyesinin ilgi gösterdiği tartışma toplantılarının önemine değinmektedir. Bu toplantılarda filozoflar, şairler ve yazarlar Shokhin ve Akhmadi Donish gibi modern Tacik yazarlarının şiirlerini yorumlamışlardır. Aini, Munzim ve Hamdi gibi genç Tacik şairler bu çevrelerden çıkmıştır. Sadrinnom Aini, sıklıkla bu toplantıların önemine işaret etmiştir.</span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"><br></span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Bu önemli rolü göz önünde tutularak, bu çevre modern Tacik edebiyat okulu olarak adlandırılmıştır. Grup, aynı zamanda, Tacik aydın ve şairlerinin, içinde bulundukları zaman diliminde yaşanan en önemli sorunları ve zorlukları tartışmasına olanak sağlamıştır. </span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"><br></span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Shakuri, Sadri Ziyo’nun o dönemlerde toplum için yaptığı çalışmalar sebebiyle karşılaştığı güçlüklere de temas etmektedir. Ziyo’nun, o zamanlarda Buhara’da yönetimde olan hükümet sistemine karşı çıkan, Zhadid hareketi ve diğer genç reformistlere sağladığı desteğe özellikle dikkat çekilmektedir. Yazar, aynı zamanda Sadri Ziyo’nun Buhara’da eğitim ve kültürün gelişimine yaptığı katkılara da değinmekte ve Ziyo’yu toplumsal-siyasal bir reformcu olarak tasvir etmektedir.</span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"><br></span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Kitabın öne çıkan bir özelliği Sadri Ziyo’nun çalışmasını kapsamlı olarak değerlendirmesi ve bu değerlendirmeye benzer temalar üzerine çalışmış olan daha geniş bir Tacik şair ve yazarları çevresine dair ayrıntıları dâhil etmesidir. </span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"><br></span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Ne yazık ki, Shakuri kitapta değindiği tarihsel belgelerin kaynakçasını sunmamaktadır. </span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";"><br></span></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-family: "Times New Roman";">Askarsho Kalonov</span></div><div style="text-align: justify; "><span style="font-family: "Times New Roman";">Çeviren Metin Yeğenoğlu</span></div>

Type

abstract

Year

2014

Шакури, Муҳаммадҷон. Садри Бухоро. Душанбе: Деваштич, 2005, 330c.

Shakuri, Muhammadjon. Sadri Bukhoro. Duşanbe: Devashtich, 2005, 330 s.

ÖZET

Mukhamadzhon Shukurii Bukhoroi’nin “Sadri Bukhoro”su

Садри Бухоро

Bu kitap Sharifdzhon-makhdum Sadri Ziyo’nun (1865-1932), hayatını, eserlerini ve Tacik Farorud’unun edebî tarihindeki yerini ele almaktadır. Kitap, geniş bir okuyucu kitlesine hitap etmekle birlikte özellikle 1920’lerin başlarındaki Tacik edebiyatının tarihi üzerine çalışan edebiyat uzmanları için özellikle ilgi çekicidir.

Yazar, Sadri Ziyo’nun aydınlanma çalışmasına ve bunun Buhara’daki tarihsel bağlamına ilişkin malzemeleri ele almakta, ayrıca Sadri Ziyo’nun yaratıcı çalışmaları ve daha genel anlamda Tacik aydınlanma düşüncesinin gelişimi üzerinde tesiri bulunan etkenleri araştırmaktadır. Yazar Sadri Ziyo’nun aydınlanma düşüncesinin oluşumunda çok önemli bir rolü olduğunu düşünmekte ve bunun aksini savunan bütün iddiaların temelden yoksun olduklarını ileri sürmektedir.

Bu kitap, yakın zamanda yapılan Tacik bilimsel çalışmalarına (2001-03), özellikle S. Tabarova’nın Mubokhisai zieii dekhoti va muzofotshuur bo zieii shakhri ve R. Masov’un The Legacy of Mangit Rule isimli çalışmalarına karşıt olarak konumlandırılmıştır. Bu metinlerde, Shakuri’ye göre, yazarlar sadece Sadri Ziyo’yu temelsiz bir şekilde eleştirmekle ve Tacik edebiyatı ve tarihindeki rolünü yanlış bir şekilde temsil etmekle kalmamış, aynı zamanda bu meşhur erken yirminci yüzyıl âlimi hakkında kötüleyici fikirler dile getirmişlerdir. Shakuri, Sadri Ziyo’nun tüm hayatını Buhara için adalet ve aydınlanma arayışlarına adamış çok önemli bir alim olduğunu belirtmektedir. Kendisinin saygınlığını yeniden tesis etme arzusu kitabın temel amaçlarından biridir.

Yazar, Sadri Ziyo’nun, Buhara’da gerçekleştirdiği ve Tacik aydın sınıfının birçok üyesinin ilgi gösterdiği tartışma toplantılarının önemine değinmektedir. Bu toplantılarda filozoflar, şairler ve yazarlar Shokhin ve Akhmadi Donish gibi modern Tacik yazarlarının şiirlerini yorumlamışlardır. Aini, Munzim ve Hamdi gibi genç Tacik şairler bu çevrelerden çıkmıştır. Sadrinnom Aini, sıklıkla bu toplantıların önemine işaret etmiştir.

Bu önemli rolü göz önünde tutularak, bu çevre modern Tacik edebiyat okulu olarak adlandırılmıştır. Grup, aynı zamanda, Tacik aydın ve şairlerinin, içinde bulundukları zaman diliminde yaşanan en önemli sorunları ve zorlukları tartışmasına olanak sağlamıştır.

Shakuri, Sadri Ziyo’nun o dönemlerde toplum için yaptığı çalışmalar sebebiyle karşılaştığı güçlüklere de temas etmektedir. Ziyo’nun, o zamanlarda Buhara’da yönetimde olan hükümet sistemine karşı çıkan, Zhadid hareketi ve diğer genç reformistlere sağladığı desteğe özellikle dikkat çekilmektedir. Yazar, aynı zamanda Sadri Ziyo’nun Buhara’da eğitim ve kültürün gelişimine yaptığı katkılara da değinmekte ve Ziyo’yu toplumsal-siyasal bir reformcu olarak tasvir etmektedir.

Kitabın öne çıkan bir özelliği Sadri Ziyo’nun çalışmasını kapsamlı olarak değerlendirmesi ve bu değerlendirmeye benzer temalar üzerine çalışmış olan daha geniş bir Tacik şair ve yazarları çevresine dair ayrıntıları dâhil etmesidir.

Ne yazık ki, Shakuri kitapta değindiği tarihsel belgelerin kaynakçasını sunmamaktadır.

Askarsho Kalonov

Çeviren Metin Yeğenoğlu

Kalonov, Askarsho. “Turkish abstract of 'Sadr of Bukhara'". Translated by Çeviren Metin Yeğenoğlu. In Cities as Built and Lived Environments: Scholarship from Muslim Contexts, 1875 to 2011, by Aptin Khanbaghi. 291. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2014.

abstractor

author

translator