أبو عياش، عبد الإله. أزمة المدينة العربية. الكويت: وكالة المطبوعات، ١٩٨٠، ٢٣٦ص.

 

’Abu ‘Ayash, ‘Abd Al-Ilah. ’Azmat al-Madinah al-‘Arabiyyah. Kuwait: Wakalat al-Matbu‘at, 1980, 236 s.

 

ÖZET

 

Arap Şehrinin Krizi

 

أزمة المدينة العربية

 

On bölüme ayrılmış olan kitabın bir kaynakçası bulunmamaktadır; atıflar ana metin boyunca dipnotlarda verilmiştir. İlk bölümde yazarın çalışmasının kapsamını açıkladığı kısa bir giriş yer almaktadır. İkinci bölüm Arap dünyasında şehrin kuruluşuna yol açan destekleyici – ekonomik, kültürel, coğrafi, siyasi ve dinî – faktörlerden genel olarak bahsetmektedir. Bu bölümde on bir şehrin kökeni ana hatlarıyla sunulmaktadır. Bölümde ele alınan şehirler şunlardır: Ishlibia (Müslüman hükümranlığı dönemindeki Seville), Marakeş, Kayravan, Bağdat, Mekke, Medine, San’a, Şam, Kudüs, Kahire ve Beyrut.

 

Üçüncü bölümden sekizinci bölüme kadar ele alınan konularda modern Arap şehrinin karşı karşıya kaldığı sorunlarla ilgilidir. Bu sorunlar arasında; modern şehrin psikolojik ve sosyal yansımalarının yanı sıra göçten kaynaklanan problemler ve çevre sorunları yer almaktadır. Kitap hem söz konusu şehirlerde yaşayanların hem de civar köy ve çiftlik sakinlerinin faaliyetlerini kapsamaktadır. Kitaptaki bölümlerden biri ticaret, el sanatları, mimari, hat ve diğer sanatsal uygulamalara hasredilmiştir. Yazar daha sonra şehirleri ve bunların kaynaklarını inceleme ve anlamaya yönelik bir dizi çağdaş bilimsel yaklaşımı özetlemekte ve bu kapsamda ekolojik, coğrafi ve antropolojik yaklaşımları tartışmaktadır. Yazar, Louis Wirth’in çalışmalarını ön plana çıkarmak suretiyle, şehir ve şehircilik kavramları arasındaki dinamizm ve ilişkiyi de incelemektedir. Modern Arap şehirlerinin çok sayıdaki niceliksel ve niteliksel yönlerini kıyaslayan yazar, çalışmasını modern Arap şehrinin geleceği hakkındaki bir tartışmaya ilaveten planlamanın önemiyle ilgili öneriler ve küçük tavsiyelerle bitirmektedir.

 

Çalışma, her ne kadar bazı yerlerde yaptığı aşırı genellemelerden zara görse de, hem şehirciliğin çeşitli yönleri hakkında ilginç veriler sunmakta hem de okuyucuyu bu kapsamdaki bilimsel tartışma ve yaklaşımlarla tanıştırmaktadır. Bu itibarla, kitap, modern Arap şehrinin yükselişi fenomenine ilgi duyan herkes için faydalı olacaktır.

 

Bilal Maanakı

Çeviren Fatih Taştan

 

Maanaki, Bilal. '"Turkish abstract of 'The Crisis of the Arab City'". Translated by Çeviren Fatih Taştan. In Cities as Built and Lived Environments: Scholarship from Muslim Contexts, 1875 to 2011, by Aptin Khanbaghi. 201. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2014.

Muslim Civilisations Abstracts - The Aga Khan University

Public Domain