Şehsuvaroğlu, Haluk. Boğaziçiʼne Dair. İstanbul: Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu, 1986, 367 s.

 

ÖZET

 

Boğaziçi’ne Dair

 

Aslen bir asker olan ve de amatör olarak İstanbul ile ilgilenen yazarın vefatından yirmi yıl sonra çeşitli dergilerde ve gazetelerde, çoğunlukla 1940’lı ve 1950’li yıllarda yayımlanmış olan yazılarının bir araya getirilmesinden oluşan bir kitaptır. Kitabı yayımlayan kurum, yazarın kullandığı dilde herhangi bir değişiklik ve sadeleştirme yapmadan o zamanın Türkçesi ile yayımlamıştır. Boğaziçi’nin çeşitli Osmanlı devirlerindeki – Lale Devri, II. Mahmud ve Tanzimat gibi – özellikleri, geçirdiği değişiklikler, 15. ve 19. yüzyıllar arasında Boğaziçi tepelerinin özellikleri, köylerdeki, Emirgan, İstinye, Tarabya, Üsküdar, Çengelköy, Beykoz ve Sarıyer gibi semtlerdeki – eski hayatlar, kıyı boyunca yer alan saraylar, kasırlar, yalılar ve belli başlı mescitler ile eski mesire yerleri hakkında bilgiler verirken, bu yalılarda hangi ailelerin yaşadığı, yapıların ne zaman ve de kimler tarafından yaptırıldığından bahseder. Yazarın İstanbul’daki eski yapılar konusunda yazdığı yazılar bu kitabın çoğunluğunu oluşturmuştur. Yazar, savaşlar, anlaşmalar gibi çeşitli önemli dış olayların – şehri nasıl etkilediğini, edebiyatçıların eserlerinde Boğaziçi’ne nasıl yer verdiklerini belirtip alıntılar yapar. 17. yüzyıldan beri Batı kaynaklarında Boğaziçi’ne nasıl yer verildiğine dair bilgiler aktarırken, bilinen tarihçilerin temel Osmanlı tarihi kitaplarını referans gösterir. Boğaziçi’nde ulaşım, kayıklar ve vapurlar, balıkçılık gibi konulara değinerek gündelik hayat hakkında kısıtlı da olsa genel bilgiler verir. Yazılarının arasında ya da sonlarında zaman zaman Boğaziçi ile ilgili divan şiiri örnekleri verip yazılarına renk katmaya çalışmıştır. Bilimsel kaygı gütmeden yazılmış bu deneme yazıları kolay okunan yazılardır. İstanbul tarihine meraklı olanların rahat okuyabilecekleri bir kitaptır.

 

Feryal Tansuğ

 

Tansuğ, Feryal. '"Turkish abstract of 'About the Bosphorus'". Translated by Feryal Tansuğ. In Cities as Built and Lived Environments: Scholarship from Muslim Contexts, 1875 to 2011, by Aptin Khanbaghi. 208. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2014.

Muslim Civilisations Abstracts - The Aga Khan University

Public Domain