Cheema, Yasmin. The Historical Quarters of Karachi. Karachi: Oxford University Press, 2007, 185 s.
ÖZET
Karaçi’nin Tarihî Bölgeleri
The Historical Quarters of Karachi
Karaçi’nin Tarihî Bölgeleri Pakistanlı bir mimar ve doğal kaynakların korunması taraftarı olan Yasmin Cheema tarafından Karaçi’nin tarihî bölgeleri hakkında gerçekleştirilmiş ayrıntılı incelemenin bir sonucudur. Kitap, OUP [Oxford Üniversitesi Yayınevi] Pakistan tarafından 2007 yılında yayımlanmıştır.
İnceleme “Karaçi zengin bir somut ve soyut mirasa sahiptir” önermesine dayanmaktadır; somut miras mimari yapılar iken soyut miras ise Karaçi halkının kültürüdür. Karaçi’nin tarihî alanlar gibi kültürel unsurları da, çevresel riskler, nüfus baskısı ve diğer gelişimsel problemlerden kaynaklanan pek çok zorlukla karşı karşıyadır. Yazar, uygun bir şekilde muhafaza edilmemesi hâlinde bu mirasın çok yakında kaybedileceği uyarısında bulunmaktadır.
Yedi bölüme ayrılan eserde kitaplar, raporlar, mevzuat yayınları, makaleler ve haber kupürlerinden oluşan bir kaynakça yer almaktadır. Kitabın sonundaki tek ek, incelemede kullanılan metodolojiyi ayrıntılı bir şekilde açıklamaktadır.
Kitap, şehrin farklı tarihî dönemlerdeki statüsünü vurgulamak ve şehir üzerinde yoğun bir gelişimsel, çevresel, demografik ve kültürel baskının olduğunu ortaya koymak suretiyle Karaçi’nin Vedik Dönemi’nden günümüze kadar olan tarihinin izlerini sürmektedir.
Yazar, mevcudiyetini korumuş az sayıdaki tarihî alanları ve yapıları gün yüzüne çıkarmakta ve Hinduların, Müslümanların, Zerdüştlerin, Goan Katoliklerinin ve söz konusu alanlarda yaşamış diğer Hristiyanların oluşturduğu karma kültürel grubun yukarıda zikredilen baskılar nedeniyle buradan zaman içerisinde yavaş yavaş nasıl ayrıldıklarını açıklamaktadır. Geride kalan bölgeler ve yapılar günümüzde ticari amaçlarla kullanılmaktadır. Söz konusu tarihî yapıların inşa edilmesindeki temel gaye olmayan bu ticari kullanım ise, onların hızlı bir şekilde bozulmasına neden olmaktadır.
Yazarın övgüye değer bir önerisi vardır. Buna göre, bu tür bireysel yapıların yanı sıra yüksek tarihî ve mimarî değere sahip hükümet binalarının da restore edilmesi ve korunması gerekir ki böyle bir çalışma en nihayet bölgenin tamamının korunmasını sağlar.
Son derece kıymetli bir eser olmasına rağmen, sık sık kullandığı teknik dil kitabı uzman olmayan kişiler nezdinde daha az ilgi çekici kılabilir.
Navin G. Haider Ali
Çeviren Fatih Taştan