Muhammad Samadi
Mahabad Tarihinin Bir İncelemesi
Type
abstract
Year
2014
صمدی، محمد. نگاهی به تاریخ مهاباد. مهاباد نشر رهرو، ١٣٧٧، ۵۶۲ص.
Samadi, Muhammad. Nigahi bi Tarikh-i Mahabad. Mahabad: Nashr-i Rahru, 1999, 562 s.
ÖZET
Mahabad Tarihinin Bir İncelemesi
نگاهی به تاریخ مهاباد
Bu kitabın amacı okuyuculara Mahabad’ın siyasal tarihini ve önde gelen kişileri ile yazarlarını tanıtmaktır. Kentin toplumsal olaylarına dair açıklamalar kentin kuruluş tarihiyle – Safevi Şah İsmail’in saltanatından itibaren – başlamakta ve HS 1332 (1963) güneş yılına kadar devam etmektedir. Bu aradaki olaylara dair tarihsel açıklamalar kaçınılmaz olarak Maraga, Miyanduab ve Tebriz gibi kentlerle bağlantılıdır. Yazar, kullandığı tarihsel yazımın ve bakış açısının analitik olmadığı yönünde ısrarcı olsa da Martin van Bronson’un Lord, Sheikh and Government isimli kitabından büyük ölçüde ilham almaktadır.
Aynı van Bronson gibi Samadi de, İran Devleti ve Osmanlı İmparatorluğu arasında sıkışmış olan bu topraklardaki siyasal yönetimin istikrarsız koşullarının altını çizerek bu iki devletin bölgedeki hanlar ve itibarlı kişiler arasında kargaşalık çıkarma hususunda oynadıkları rolleri ispat etmeye çalışmıştır.
Kitap İkinci Dünya Savaşı’ndan sonraki olaylara odaklanmıştır. Kitaptaki izahat ağırlıklı olarak yazarın 80lerde bu olayların tanıklarından topladığı birincil kaynaklara dayanmaktadır. Bunu Kumulah Zh-K olarak bilinen Kürt Diriliş Örgütü’nün (Kumulah Zhiyanah Kurd) kuruluşu ve üç yıllık faaliyetine dair eşsiz bir inceleme takip etmiştir.
Bu kısa dönem boyunca Mahabad, bir ölçüye kadar, ideal bir kent olarak tasvir edilmiştir. Bu bilgilerin büyük kısmı Örgüt’ün kurucularından biri olan Molla Kadir Müderrisi’nin, olayların doğrudan anlatımını içeren notlarına dayanmaktadır. Kitabın fotoğraflar bölümü, her fotoğrafın altında grup fotoğraflarında yer alan insanların hemen hepsinin isimlerine yer verilen yüz sayfalık bir albüm içer mektedir.
Ne var ki, kitapta bir redaksiyon eksikliği vardır. Zaman zaman anlatıların ve olayların düzenlenişi mantıksal bir sıra izlememekte ve bir olay üzerine, çok sayıda özetlenmemiş ve doğrudan anlatılar tekrar edilmektedir. Bazıları onlarca sayfa süren bu doğrudan anlatılar, okuyucunun yazılanların ana konusunu kaçırmasına neden olmaktadır. Dahası, ana metin, dipnota aktarılması gereken ikincil bilgilere de yer vermektedir. Kentin ileri gelenlerine dair biyografik bölüm Farsçaya tercüme edilmemiş çok sayıda Kürtçe şiir içermektedir.
Kitap Mahabad’ın coğrafyası üzerine hiçbir bilgi içermezken gelenekleri, adetleri, giyim kuşam tarzları, beslenme biçimleri üzerine antropolojik incelemeler ise araştırmacıların işine yaramayacak kadar kısadır. Kitabın ana amacı iki güçlü devlet arasında konumlanmış olan Kürtlerin siyasal ve kültürel gelişme yolunda karşılaştıkları zorlukların incelenmesidir. Dolayısıyla kitap, etnik ve milli kültürler arasındaki çatışmalara ve karşılıklı ilişkilere odaklanan araştırmacılar için yararlı bir kaynak olabilir. Sonuç olarak bu kitabın ana okuyucu kitlesi Batı Azerbaycan ve İran Kürdistanında yerleşik halkın tarih ve kültürüne ilgi duyanlardır.
Iradj Ismailpour Ghouchani
Çeviren Metin Yeğenoğlu
Citation
Esmailpour Ghouchani, Iradj. “Turkish abstract of 'A Survey of Mahabad’s History'". Translated by Çeviren Metin Yeğenoğlu. In Cities as Built and Lived Environments: Scholarship from Muslim Contexts, 1875 to 2011, by Aptin Khanbaghi. 269. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2014.
Authorities
Collections
Copyright
Muslim Civilisations Abstracts - The Aga Khan University
Country
Iran
Language
Turkish
Related Documents
Mahabad Tarihinin Bir İncelemesi
Type
abstract
Year
2014
صمدی، محمد. نگاهی به تاریخ مهاباد. مهاباد نشر رهرو، ١٣٧٧، ۵۶۲ص.
Samadi, Muhammad. Nigahi bi Tarikh-i Mahabad. Mahabad: Nashr-i Rahru, 1999, 562 s.
ÖZET
Mahabad Tarihinin Bir İncelemesi
نگاهی به تاریخ مهاباد
Bu kitabın amacı okuyuculara Mahabad’ın siyasal tarihini ve önde gelen kişileri ile yazarlarını tanıtmaktır. Kentin toplumsal olaylarına dair açıklamalar kentin kuruluş tarihiyle – Safevi Şah İsmail’in saltanatından itibaren – başlamakta ve HS 1332 (1963) güneş yılına kadar devam etmektedir. Bu aradaki olaylara dair tarihsel açıklamalar kaçınılmaz olarak Maraga, Miyanduab ve Tebriz gibi kentlerle bağlantılıdır. Yazar, kullandığı tarihsel yazımın ve bakış açısının analitik olmadığı yönünde ısrarcı olsa da Martin van Bronson’un Lord, Sheikh and Government isimli kitabından büyük ölçüde ilham almaktadır.
Aynı van Bronson gibi Samadi de, İran Devleti ve Osmanlı İmparatorluğu arasında sıkışmış olan bu topraklardaki siyasal yönetimin istikrarsız koşullarının altını çizerek bu iki devletin bölgedeki hanlar ve itibarlı kişiler arasında kargaşalık çıkarma hususunda oynadıkları rolleri ispat etmeye çalışmıştır.
Kitap İkinci Dünya Savaşı’ndan sonraki olaylara odaklanmıştır. Kitaptaki izahat ağırlıklı olarak yazarın 80lerde bu olayların tanıklarından topladığı birincil kaynaklara dayanmaktadır. Bunu Kumulah Zh-K olarak bilinen Kürt Diriliş Örgütü’nün (Kumulah Zhiyanah Kurd) kuruluşu ve üç yıllık faaliyetine dair eşsiz bir inceleme takip etmiştir.
Bu kısa dönem boyunca Mahabad, bir ölçüye kadar, ideal bir kent olarak tasvir edilmiştir. Bu bilgilerin büyük kısmı Örgüt’ün kurucularından biri olan Molla Kadir Müderrisi’nin, olayların doğrudan anlatımını içeren notlarına dayanmaktadır. Kitabın fotoğraflar bölümü, her fotoğrafın altında grup fotoğraflarında yer alan insanların hemen hepsinin isimlerine yer verilen yüz sayfalık bir albüm içer mektedir.
Ne var ki, kitapta bir redaksiyon eksikliği vardır. Zaman zaman anlatıların ve olayların düzenlenişi mantıksal bir sıra izlememekte ve bir olay üzerine, çok sayıda özetlenmemiş ve doğrudan anlatılar tekrar edilmektedir. Bazıları onlarca sayfa süren bu doğrudan anlatılar, okuyucunun yazılanların ana konusunu kaçırmasına neden olmaktadır. Dahası, ana metin, dipnota aktarılması gereken ikincil bilgilere de yer vermektedir. Kentin ileri gelenlerine dair biyografik bölüm Farsçaya tercüme edilmemiş çok sayıda Kürtçe şiir içermektedir.
Kitap Mahabad’ın coğrafyası üzerine hiçbir bilgi içermezken gelenekleri, adetleri, giyim kuşam tarzları, beslenme biçimleri üzerine antropolojik incelemeler ise araştırmacıların işine yaramayacak kadar kısadır. Kitabın ana amacı iki güçlü devlet arasında konumlanmış olan Kürtlerin siyasal ve kültürel gelişme yolunda karşılaştıkları zorlukların incelenmesidir. Dolayısıyla kitap, etnik ve milli kültürler arasındaki çatışmalara ve karşılıklı ilişkilere odaklanan araştırmacılar için yararlı bir kaynak olabilir. Sonuç olarak bu kitabın ana okuyucu kitlesi Batı Azerbaycan ve İran Kürdistanında yerleşik halkın tarih ve kültürüne ilgi duyanlardır.
Iradj Ismailpour Ghouchani
Çeviren Metin Yeğenoğlu
Citation
Esmailpour Ghouchani, Iradj. “Turkish abstract of 'A Survey of Mahabad’s History'". Translated by Çeviren Metin Yeğenoğlu. In Cities as Built and Lived Environments: Scholarship from Muslim Contexts, 1875 to 2011, by Aptin Khanbaghi. 269. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2014.
Authorities
Collections
Copyright
Muslim Civilisations Abstracts - The Aga Khan University
Country
Iran
Language
Turkish
Related Documents