Abdulaziz Muhammadkarimov

Taşkentname: Resimli Güncel Tarihî -Toponimik Rehber

Type
abstract
Year
2014
Muhammadkarimov, Abdulaziz. Tashkentnama: Illustrated Historical-Toponymic Up to Date Guidebook. Mukadis Dustmatov (tr.). Ken Cross (ed.). Taşkent: Uzintour, 2006, 239 s.

ÖZET

Taşkentname: Resimli Güncel Tarihî -Toponimik Rehber

Tashkentnama: Illustrated Historical-Toponymic up to Date Guidebook 

Yazar Abdulaziz Muhammadkarimov’un kaleme aldığı, Özbek başkenti Taşkent hakkındaki rehber iki bölümden oluşmaktadır: Birincisi Taşkent’in tarihi, en önemli semtleri, mahalleleri ve tarihî alanlarının bir anlatısıdır. İkinci bölüm ise müze, tiyatro, otel ve benzeri yerlerin tasvir ve sıralamalarını içeren, çağdaş Taşkent için basit bir rehberdir. Bilimsel açısından bakıldığında kitabın sadece ilk bölümü ilginçtir. Bu bölüm Taşkent’in semtleriyle mahallelerinin tarihi hakkında İngilizce yazılmış eserler arasında tesadüf ettiklerimden daha ayrıntılı bir bakış açısı sunmaktadır.

Taşkentname, Taşkent’in MÖ ikinci veya birinci yüzyılda kuruluş tarihiyle ilgili bir izahla başlayıp sonrasında Timur dönemine geçmekte; Taşkent’in Kokand Hanlığı, Rus ve son olarak Sovyet yönetimleri altındaki hâlini anlatmaktadır. Kitap Beshyoghoch, Kukcha, Sebzor ve Shayhontohur adlı dört tarihî semt üzerine yoğunlaşmaktadır. Semt adlarının kökenini açıkladıktan sonra bunların her birinde yer alan kapı, cami, medrese ve geleneksel Özbek mahallelerinin miktarını sıralamaktadır. 

Okur mahallelerin kuruluşu, nerelerde yer aldığı, isimlerinin nereden geldiği ve buralarda hangi meşhur alanların bulunduğu konusunda da bir şeyler öğrenmektedir. Örneğin Muhammad Karimov, Chorsu mahallesi hakkında yazarken, bir zamanlar meşhur olan kuyusuna ve 15. yüzyıl Sufi şairi Abdurrahman Jami’nin dahi buradan nasıl su içtiğine değinmektedir. Yazar aynı zamanda Taşkent’in kalelerini, kapılarını, pazarlarını ve su kanallarını da ayrıntılarıyla incelemektedir.

Rusça ya da Özbekçe okuyamayan fakat Taşkent’in tarihine dair bir bakış açısı kazanmak isteyen biri için bu kitap, eksiklikleri çok olmakla birlikte, tavsiye edilebilir. Öncelikle hiçbir tarihî kaynak sunulmamaktadır ki bu da Taşkentname’yi popüler bir bilim çalışması haline getirmektedir. İngilizce kullanımı da yer yer öylesine sıkıntılı bir hale gelmektedir ki kelimelerin ardındaki mana belirsizleşmektedir. Ayrıca birçok imla hatasının yanı sıra isimler de kitap boyunca tutarsız bir biçimde kaleme alınmıştır. Sonuç olarak, Taşkentname garip bir eserdir, fakat bu konuda eldeki İngilizce eserler arasında en iyisidir.

Jesko Schmoller
Çeviren Hasan Çolak

Citation

Schmoller, Jesko. “Turkish abstract of 'Tashkentnama: Illustrated Historical-Toponymic Up to Date Guidebook'". Translated by Çeviren Hasan Çolak. In Cities as Built and Lived Environments: Scholarship from Muslim Contexts, 1875 to 2011, by Aptin Khanbaghi, 323. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2014.

Authorities

Collections

Copyright

Muslim Civilisations Abstracts - The Aga Khan University

Terms of Use

Public Domain

Country

Uzbekistan

Language

Turkish

Related Documents